Hanneke de Man | How to… – Karin van Pinxteren

Part of Someone’s Diorama | Museum de Pont | 2012

‘How to approach you?’

De kunst van Karin van Pinxteren gaat over verlangen; het verlangen naar contact met de ander en met de omringende ruimte. Tegelijkertijd is er het besef dat van een werkelijke ontmoeting nooit sprake kan zijn. Gedachten kunnen nog zo’n hoge vlucht nemen en de ruimte tot in zijn verste uithoeken verkennen, maar het lichaam blijft onderworpen aan de zwaartekracht. Evenzo kent de verbintenis met de ander zijn grenzen, door onze fysieke en psychische gesteldheid en de barrières in het menselijk verkeer.

Deze thematiek vormt de verbindende schakel tussen Karin van Pinxterens twee- en driedimensionale werk, de ruimtelijke installaties en haar performances. Zij heeft haar kunst tot podium gemaakt voor de voort durende slingerbeweging tussen benaderen en afstand nemen, tussen het zoeken naar intimiteit en het zich naar binnen keren. In haar werk krijgt dit thema gestalte in sobere, ruimtelijke installaties, poëtische teksten en kernachtige beelden.

Een terugkerend motief is de ‘hostess’. In haar onberispelijk mantelpakje vormt dit personage de centrale figuur in de performances en video’s; zakelijk en beheerst, maar ook dienstbaar en voorkomend. Door haar anonieme outfit boezemt ze vertrouwen in en wendt het publiek zich tot haar. De tekst op het stempeltje waarmee de alter ego van de kunstenares de bezoekers toegang verschaft tot haar tentoonstellingen, is echter minder vrijblijvend dan haar verschijning doet vermoeden. Inhale with me luidt een van de teksten die ze de bezoekers op de hand drukte. Diezelfde woorden zweven nu als een minuscuul appèl boven de grijze sokkel die Van Pinxteren tijdens haar performances gebruikte voor stempel en stempelkussen. Bevrijd uit zijn functie van hulpstuk is de sokkel, leunend tegen de muur, zelf tot beeld geworden. Op een verwant werk lijkt ook de kunstenares met haar rol te worstelen; I confess, I am an artist luidt de titel van een diaprojectie waarop de hostess, gezien op de rug, met een onhandelbare sokkel manoeuvreert.

De ellips is een ander motief dat telkens terugkeert. Sinds het zijn oorsprong vond in een performance uit 2000, heeft het vele verschijningsvormen gekregen en is het een eigen leven gaan leiden. In de sculpturen fungeert de ellips vaak als opening. Ze vormt een kader en focust de blik. De ellipsvormige opening kan ook zicht bieden op een andere ruimte, of – zoals in de schilderijen- de toegang zijn tot een andere dimensie. In de wandsculpturen is de ellips de abstractie van het menselijk gelaat en in de architectonische installaties – existentiële ruimtes genaamd – hebben lichtbronnen vaak deze vorm.

Van Pinxteren benadert haar vormentaal op een zoekende, intuïtieve manier. Courtdance II and a soft spot for a proposal (2009-2011) kreeg pas na twee jaar zijn uiteindelijke vorm. Aanvankelijk bestond deze wandsculptuur enkel uit de zeven witte, perspectivisch verdwijnende ellipsen. Door toevoeging van een cirkel van zacht tapijt op de vloer kreeg het werk z’n scherpte. De rode stip geeft de bezoeker letterlijk een plek en nodigt hem uit deel te nemen aan deze door de kunstenares gearrangeerde hofdans.

‘Ik zoek naar een zo groot mogelijke zuiverheid, een weergave die helemaal is uitgekristalliseerd.’ zegt Karin van Pinxteren over dit ontstaansproces van een kunstwerk, waarin ze het persoonlijke anoniem en abstract wil maken om ruimte te bieden aan de toeschouwer. In het werk In briefwisseling met Anne wordt deze wisselwerking tussen kunstenaar en toeschouwer nogmaals verwoord in de dialoog: ‘Tientallen keren wordt het overdacht’ en ‘De stemmen eromheen veranderen’.

Het werk is onderdeel van de vijfdelige serie The Correspondents (2011-2012). Voor deze vijf objecten heeft Karin van Pinxteren gebruik gemaakt van flarden uit briefwisselingen met vijf andere kunstenaars. Ieder object bestaat uit twee, dicht bij elkaar gehangen ellipsen, waaruit briefcitaten als zonnestralen te voorschijn komen. In de stralenbundels van In briefwisseling met Anne ligt vervat wat er in Courtdance -en eigenlijk in elk intrigerend kunstwerk- gebeurt.