Creature

installation

244 x 52 x 162 cm

wood, light, perspex, text ‘Give me your order’

10-05 / 06-06-2004

‘Wanddaden’ Vertoningsruimte Argument, Tilburg

Een manshoge witte lichtbak posteert zich tegen de achterwand van de tentoonstellingsruimte. De aanwezige wereldkaart-tafel is opgeslokt door het indentiteitsloze object en bevindt zich nu binnenin. De mogelijkheid tot discussie of overleg is verdwenen, de toeschouwer bevindt zich alleen in de ring met het werk. Vanuit een zacht wit licht doemt een bevel op.

Het werk van Karin van Pinxteren (1967) heeft een reflectieve grondslag. Uitganspunt is de individuele beleving en de eigen werkelijkheid die daaraan gekoppeld wordt. Van Pinxteren wil de toeschouwer zijn of haar positie als individu opnieuw laten overwegen

Brabants Dagblad Dinsdag 18 mei 2004

Door Ank Lambers

‘Creature’ kan helpen als een identiteitsloos wezen.

Daar sta je dan. Alleen in de kale ruimte. Met enkel de installatie van Karin van Pinxteren tegenover je. Je kan niet anders dan er een dialoog mee aan gaan. Kunstenares Karin van Pinxteren heeft speciaal voor de serie Wand Daden in Argument de installatie ‘Creature’ gemaakt. Ze is gestart vanuit de opdracht te werken met de achterwand in de vertoningsruimte. Ook moest zij de grote ronde tafel waarop de wereld staat getekend, met Tilburg als middelpunt, gebruiken in het werk.

Uit het midden van de achterwand komt een steriele witte lichtbak naar voren. Aan de voorzijde zit wit melkglas waardoor het schijnsel van het licht zich zacht verspreidt. De bak heeft het formaat van een mens. In het glas staat in dwingende schreefloze letters de opdracht erop ‘Give me your order’. Het schijnsel van het licht is de enige lichtbron in de ruimte. Hierdoor lijkt het werk los te komen van de achterwand en te gaan zweven. De rest van de ruimte is leeg. Het is er stil. Door de dwingedheid van de vorm en de serene stilte in de ruimte heb je geen keus. Je wordt deel van de installatie. Er is geen mogelijkheid tot verstoppen, of het werk de rug toe te keren. Want de opdracht die wordt gegeven is onvermijdelijk. De installatie spreekt je als individu aan. Wat heb je te melden. ‘Give me your order’. De titel van de installatie is ‘Creature’, als een identiteitsloos wezen. Het beeld heeft ook geen identiteit. Maar door de opdracht uit te voeren, doordat je een bevel geeft of je rang noemt krijg je zelf wel een identiteit. Het uitspreken bepaalt wie je bent, plaatst je in de juiste context.

Essentie

Voor Van Pinxteren de essentie van haar werk en haar benadering van de wereld. ‘Mensen laten kansen liggen. Zijn lijdzaam, en doen wat een ander ze opdraagt. En haar bezorgdheid over de volgzaamheid en berusting van mensen gaat ver. ‘De onverschilligheid viert hoogtij. In de geschiedenis, de politiek, maar ook in intermenselijke contacten, zie je het steeds weer. Mensen doen dingen die horen in het werk, in relaties. Als ze wat wordt gevraagd hebben ze geen mening of er zelfs nog nooit over nagedacht’.

Complexiteit

In het verlengde hiervan stelt Van Pinxteren de vraag wie er nou werkelijk aan de touwtjes trekt. De wereld lijkt van veraf zo makkelijk. Een bol met wat reliëf. Maar hoe dichterbij je komt hoe ingewikkelder het wordt. Alle complexiteit zit tussen de nul en twintig meter. Die dikke korst om de aarde. Als mens beweeg je je daar, ben je daar onderdeel van.’ ‘Creature’ kan helpen. Want de tafel met de wereldkaart erop is opgenomen in het beeld. Van Pinxteren heeft hem letterlijk opgeborgen in de bak. De wereld, het grote geheel, zo onbeheersbaar, weggeborgen in een eenvoudige vorm. Maar hierdoor worden de problemen niet beter hanteerbaar. Want hoewel antwoorden in de installatie kunnen zitten, moet je de juiste opdrachten weten te formuleren. En je moet het durven. Ondanks dat het werk je een duidelijk bevel geeft is er de schroom. Helemaal alleen in de ruimte. Want wat doe je als niet een ander mens je wat vraagt, een overheid of een organisatie. Als je geen ontwijkend antwoord kunt geven, of een sociaalgewenst antwoord belachelijk is. Wat doe je als een kunstenaar je via het kunstwerk wat vraagt, en je persoonlijk aanspreekt.

Communiceren

Voor Van Pinxteren is haar installatie haar manier om te communiceren. Door haar architectonische manier van denken dwingt ze de ruimte in de door haar gekozen vorm. Door het formaat van de installatie wordt het een opponent. Samen in de ring, als boxers. Het zachte witte licht geeft een sfeer en een mogelijkheid tot bezinning. Ze verplicht de toeschouwer tot nadenken. Maakt alles in de ruimte deelgenoot van een complexe materie. Interessant is dat Van Pinxteren met haar installatie ook de rol van toeschouwer op een kunstwerk aan de orde stelt. Hoe een kijker zich opstelt en wat voor invloed een werk heeft op een houding en een reactie.

Een kunstbeschouwer neemt afstand en interpreteert het werk. Volgens de conventies mag je een werk niet aanraken of er iets aan wijzigen. Tenzij het duidelijk is dat het van je verlangd wordt. In dit geval zou je als volgzaam identiteitsloos individu de opdracht opvolgen en iets zeggen tegen de installatie. Maar dat doe je net niet. Er is nog hoop.