Bio Nederlands

foto by Niek Tijsse Klasen
photo by Niek Tijsse Klasen

Karin van Pinxteren (‘s-Hertogenbosch 1967) studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten in Breda. Ze maakt Short Poetry A, installaties, performances, video en schrijft beschouwingen als Nachtportier.

‘Je ziet de ander, je bent jezelf, daarentegen kun je jezelf alleen in de spiegel helemaal zien. Concluderend is het eigen bestaan redelijk onzichtbaar terwijl het bestaan van anderen geheel in beeld is. Hieruit ontstaat de wil tot reflecteren en communiceren die manieren zijn om het eigen bestaan concreet te maken. Op pogingen tot samenvallen volgen pogingen tot samenvallen. Door de onmogelijkheid hiervan, want we zitten nooit op een lijn, niet met de ander en niet met het zelf, blijken het oneindige bewegingen te zijn.’

Karin van Pinxteren is opgeleid als grafisch ontwerper en architectonisch vormgever. Ze worstelt met de ethiek die het vormgeven van andermans vragen met zich meebrengt en begint na haar studies met de ontwikkeling van vrij werk in reflectie op haar eigen vragen.

Tentoonstellingen volgen in kunstenaarsinitiatieven in Nederland, België, Engeland, Zweden en Verenigde Staten. Als artist in residence wordt gewerkt in Vught, Kolderveen, Antwerpen (B), Mas de Charrou (F), Chelva (S) en Praag (CZ). Museaal is van Pinxteren te zien met een solotentoonstelling in Museum De Pont en in groepstentoonstellingen in het Van Abbemuseum, Museum van Bommel van Dam, Stedelijk Museum Aalst (B), Museum De Beyerd en het Museum for Contemporary Art Chongqing (CN).

Naast haar beeldend werk richt van Pinxteren zich op schrijven en poëzie en start met korte beschouwingen als Nachtportier op haar website. De bundel Sofa Journal met korte poëzie en aforismen verschijnt gevolgd door de uitgave Traagschuim.

Korte poëzie en beknopte beschouwingen komen steeds vaker in het beeldende werk terecht. Ze vat het samen onder Short Poetry A. De betekenis van A is meervoudig: Art(ist), Antenna, Attention, Act, Atom(izer)…

In combinatie met haar artistieke werk is Karin nauw betrokken bij de kunstpraktijk door deel te nemen in gesprekken, aan lezingen en het onderwijs.

Het werk bevindt zich in bedrijfscollecties waaronder Akzo Nobel Art Collectie, Ministerie van Buitenlandse Zaken en Museum van Bommel van Dam en particuliere kunstcollecties. Werken zijn te koop vanuit de studio en bij We Like Art.

Beschouwingen uit de kunstwereld:

Hendrik Driessen – directeur Museum De Pont 1992-2019

Opening solotentoonstelling Part of Someone’s Diorama, 2012

Het werk van Karin van Pinxteren is een prachtig voorbeeld van het menszijn vanuit de behoefte om af en toe dieper te graven en echt met elkaar in contact te komen. Het schreeuwt niet, het is bescheiden en tegelijkertijd is het ook ambitieus. Het is vooral ontroerend door zijn directheid, ontroerend doordat het gebruik maakt van de geschiedenis van de kunst. Zoals het “wit” wat in de geschiedenis van de kunst natuurlijk een buitengewoon moeilijk gegeven is, een bewijs van ongelofelijk veel, zoals het wit van Robert Ryman.

Het zijn die verfijning en die precisie die iets bijzonder maakt zodat je het ook weet te herinneren, zelfs al heb je het op dat moment nog niet eens waargenomen. Dat vind ik zo kenmerkend voor het werk van Karin van Pinxteren die in staat is bijna futiele dingen te verheffen tot iets dat algemeen herkent kan worden, die eenvoudige conversatie weet te maken tot iets waarin mensen op hun toppen van hun kunnen functioneren. Die licht en donker, dat zijn toch als het gaat om “het zijn” de uitersten, in haar werk bijeen weet te brengen en dat ze ook nog eens een keer en passant de schilderkunst benadert door het hele begrip van het venster, het hier en het daar of het feitelijke daar en het denkbeeldige hier in haar werk zo goed weet weer te geven, zoals Visitor 7 in de tentoonstelling, een merkwaardig schilderij dat gaat over niks en tegelijkertijd gaat het over alles, een kenmerk van haar werk. Ze stelt haar werk steeds ter discussie op een heel interessante manier, het is iemand die voortdurend twijfelt, de twijfel waar vanuit grootse kennis ontstaat.

Dirk van Weelden – schrijver

Opening solotentoonstelling Ruimte innemen vergt een zeker karakter, Cityscapes Mental Space, Amsterdam, 2020

Het werk van Karin van Pinxteren brengt je op een plek, dat kruispunt waar ik het eerder over had, waar het voor je ogen gebeurt: een ontmoeting van een talig lichaam, met een stad, een dorp, een ander, die leidt tot een werk, dat twee dingen pijnloos in elkaar vouwt: het vreemd worden van de eigen waarneming, en het ruimte maken voor de eigenheid van het andere. Als je heel waarachtig, geduldig, precies en inventief te werk gaat, kan dat iets opleveren dat er heel vanzelfsprekend uit ziet. Dat danst en een stil gebaar maakt, dat speelt en zingt, en je een dag en een nacht lang diep in de ogen kijkt, tot je vraagt ‘wat is er gebeurd?’ ook al leek het maar een seconde.

Maria Schnyder – conservator Museum de Pont

Opening solopresentatie Easy to love bij Twelve Twelve Gallery Den Haag, 2018

Er ligt geen hapklare betekenis voor ons klaar, een ontmoeting met je werk is dan ook nooit vrijblijvend. In het verleden heb je de bezoekers van je tentoonstellingen soms aan hun medeplicht herinnerd door ze bij de ingang een stempel op de hand te drukken. Je werk veronderstelt een geven en nemen, dat maakt het eisend maar tegelijkertijd ontzettend genereus: wij, als kijker, met onze eigen verbeelding, onze eigen reflectie, doen ertoe.

Bob van der Sterre – schrijver, dichter, journalist film / moderne kunst

Recensie Jegens & Tevens, Easy to love bij Twelve Twelve Gallery The Hague, 2018

Ik hou er zelf wel van om zinnen zelf in je hoofd te laten dwarrelen zoals je een goede wijn bij het proeven door je gehemelte laat gaan. Een zachtaardige lichtvoetigheid, dat is de ‘afdronk’ van deze woorden.

Lucette ter Borg – schrijver, journalist

Expositietekst, Snapshot of a Lager Order Ketelfactory Schiedam, 2016

Je mag alleen kijken, de wondertrommel instappen kan niet. Daar is Van Pinxteren – aanvankelijk opgeleid als architectonisch en grafisch vormgever maar al jaren met succes actief als autonoom performance- en installatiekunstenaar – helder over. Net als in haar vorige installatie Kurt’s Zimmer (2006), dat een zelfde structuur had als La Chambre de Cathérine, vormt dit nieuwe werk een fysiek afgesloten universum. De ellipsen dienen als kijkgaten, maar met hun vorm doen ze ook denken aan portretlijsten die zélf een beeld terugkaatsen. Zo ontstaat er een ruimtelijke suggestie van vormen die in wezen plat zijn. 

Het werk van Van Pinxteren draagt altijd die dubbelzinnigheid in zich. Tekeningen, objecten van hout en karton (met woorden die zich als stralen van de oervorm losmaken), foto’s, films, sokkels en ruimtelijke installaties als La Chambre de Cathérine gaan over contact maken, maar even goed over het afhouden van contact, over zien en door-zien, heimelijkheid, afstand en nabijheid – zowel in vorm als in onderwerp. Dat onderwerp is vaak heel literair – een reis naar de Pyreneeën die de later vervolgde Duitse schrijver Kurt Tucholsky in 1927 ondernam, een jeugdherinnering, een ervaring.

Freek Lomme – schrijver, dichter, uitgever Set Margins

Beschouwing voor de inzending Mario Merz Prize, 2014

Het werk behandelt het vertrouwen in een tijdperk van zintuigelijke controle en vraagt ons positie te nemen. Terwijl we ons kwetsbaar open stellen, dichterbij komen, stimuleert ze de menselijke kracht van ethische potentieel in en door de esthetische ervaring.

Alex de Vries – schrijver en adviseur moderne kunst

Opening tentoonstelling Eerst Kijken Dan Denken, Galerie Mieke van Schaijk, ‘s-Hertogenbosch, 2014

Het werk van Karin van Pinxteren presenteert weliswaar tastbare objecten en grafisch werk, maar die zijn in haar geval een instrument om de persoonlijke verstandhouding met haar onderwerpen een contrapunt te bieden. Van daaruit kan ze de wisselwerking die ze vanuit gevoelsmatige overwegingen met mensen en hun uitingen aangaat concreet gestalte geven. Ze bedrijft een vorm van beeldende correspondentie die ze de kijker ‘onder rembours’ voorhoudt.

Wim Noordhoek – schrijver, journalist, radiomaker VPRO

Radioprogramma De Avonden VPRO, blog Avondlog 19,21,23 april, 2012

Court dance II and a soft spot for proposal’ nodigt je uit op een rode stip te gaan staan tegenover een aantal witte ovalen op de muur, die er als lege tekstballoons uitzien. Dan kan de rituele dans beginnen die wij communicatie noemen. Het heeft z’n komische kanten.

Theo Ploeg socioloog, journalist, schrijver

Essay publicatie Part of Someone’s Diorama, Museum De Pont, 2012

Met haar kunst eist Karin ruimte op en betreedt ze de ruimte van de ander. Daarmee bevraagt ze impliciet machtsrelaties. Tussen het werk en de toeschouwer, tussen het werk en de kunstenaar en tussen de toeschouwer en de kunstenaar. In zijn Een Pyreneeënboek uit 1924 beschrijft Kurt Tucholsky hoe hiërarchische verhoudingen en verdeling van ruimten zorgen voor consequenties die volstrekt irrationeel zijn, maar – gelijk de symbolische orde van Lacan – door vrijwel iedereen als normaal worden ervaren. Tucholsky legt er de irrationaliteit van het nationalisme bloot. Het boek diende als inspiratiebron voor haar installatie Kurt’s Zimmer (2006), waarin Karin op haar eigen manier de problematische verhouding van macht, centralisatie en ruimte bevraagt. Of kunst, haar kunst mensen kan veranderen, de symbolische orde kan ontrafelen? 

Die vraag heb ik Karin niet gesteld. Een mogelijk antwoord ligt besloten in haar beschrijving van het werk van Vermeer dat meer om liefde dan om schoonheid draait. De liefde is volgens Karin oppermachtig: ‘de liefde kan alles aanraken, kan alle regels breken. Twee mensen kunnen elkaar in één oogopslag mooi vinden en op slag verliefd worden. Uiteindelijk trouwen blanke mensen toch met zwarte mensen, regels of niet. Liefde maakt alles mogelijk.’ Maar liefde is niet te sturen, niet te controleren. Kunst wel, zo bewijst Karin. Al zal ze dat waarschijnlijk ontkennen.

Gerrit van den Hoven – journalist

Recensie Brabants Dagblad tentoonstelling Part of Someone’s Diorama, Museum De Pont 2012

‘Is het beter niets te zeggen?’ vraagt ze zich af. Haar expositie hangt tussen veel vertellen en juist niets zeggen in. Haar werk gaat over hoe we als mensen met elkaar omgaan. Hoe we er ondanks onze communicatieve vermogens niet in slagen onze medemens echt te kennen. […] Haar werk is kernachtig en duidelijk, maar ook mysterieus. We herkennen het, maar kunnen het niet meteen doorgronden.

Peter Henk Steenhuis filosofieredacteur en publicist

Interview TROUW in Letter & Geest, tentoonstelling Part of Someone’s Diorama, Museum De Pont, 2012

Wat is er zo confronterend aan dit beeld? Is het de kleur, het wit op wit, zo puur dat het bijna ongenaakbaar wordt?

Manon Berendse – schrijver en journalist

Essay minizine Visitor, invite me, 2009

Niet vaak plaatst een kunstenaar zich zo direct tussen het zegbare en verzwegene. Tussen wat kunstenaars onderscheidt van hun publiek, tussen de vragen van schepper en beschouwer. Tussen het ik en de ander. Van Pinxteren poogt tussenbeide te komen zonder haar persoon naar voren te schuiven. Ze is afwezig, maar niet onzichtbaar.

Verily Klaasen

Recensie Eindhovens Dagblad ‘Existentieel interieur #1’ De Nederlandse Cacaofabriek, 2004

Van Pinxteren maakte in de grote tentoonstellingszaal van de Nederlandsche Cacaofabriek een overdonderende installatie, die pas zijn werkelijke voltooiing vindt als we hem daadwerkelijk betreden. […] Zoals we vaker in het werk van Van Pinxteren zien worden er vragen opgeworpen en krijgt de bezoeker een spiegel voorgehouden. En de antwoorden krijgen we niet op een presenteerblaadje aangeboden.

'Part of Someone's Diorama' | Karin van Pinxteren | 2012 | Museumshop De Pont
Easy to love | Karin van Pinxteren | Supermarket Stockholm
Easy to love | video + performance | Supermarket Stockholm | 2012